«ΣΑΡΜΑΝΤΖΑ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Δευτέρα, 07/07/2025 15:42
Ένας άνδρας μαυροφορεμένος, κινείται σαν αλαφιασμένο ζώο, μονολογώντας ακατάπαυστα, στο νεκροταφείο του χωριού, το λεγόμενο και Σαρμάντζα, κρατώντας στα χέρια του μία ξύλινη βρεφική κούνια, ένα φτυάρι κι ένα θυμιατό κρεμασμένο στον ώμο. Στέκεται πάνω από τον τάφο της μάνας του και οι θύμησες ζωντανεύουν στο μυαλό του, μέσα από το νωπό χώμα. Της μιλάει σαν να είναι εκεί. Πότε με λόγια σκληρά και κοφτερά σαν λεπίδες και πότε γεμάτα παράπονο. Δεν ένιωσε το χάδι της όσο ζούσε, ήταν πάντα ο παραγκωνισμένος γιος. Αυτός που ζούσε στην σκιά του Σώτου, του αδερφού του, αυτός που ερχόταν σε δεύτερη μοίρα. Τον ζήλευε, μα και τον συμπονούσε συνάμα. Γιατί και ο κανακάρης της μάνας του έκρυβε ένα δυσβάσταχτο μυστικό, που δεν το χωράει ανθρώπινος νους. Ώσπου, συνέβη το κακό μια μέρα…
Η Έλενα Μαυρίδου σκηνοθέτησε εύγλωττα τον σκηνικό μονόλογο «Σαρμάντζα», του Κωνσταντίνου Δομηνίκ, με τον Γιάννη Τσορτέκη στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Μία σκοτεινή παραλογή, παραληρηματική, με τοπική ντοπιολαλιά, με άγριο υλικό και λόγο, που διακατέχεται από έντονες συναισθηματικές διακυμάνσεις του ήρωα, σε ένα αφαιρετικό τοπίο αποσύνθεσης και τελετουργικού πένθους. Στο αλλόκοτο σύμπαν του Δομηνίκ σκιαγραφούνται παιδικές μνήμες, λαϊκές παραδόσεις, δοξασίες, τελετουργικά, μαγείες, αιμομιξίες, ανθρωποφαγίες με φόντο την τοξικότητα της ελληνικής οικογένειας και το Οιδιπόδειο σύμπλεγμα.
Ο Γιάννης Τσορτέκης πλαστούργησε με αμεσότητα, ψυχικό και σωματικό σθένος τον ρόλο του διαταραγμένου «Γιαννάκου» (όπως τον αποκαλούσε υποτιμητικά η μάγισσα- μάνα του) σε μία υπαρξιακή - μη γραμμική - πορεία μνήμης, ταλάντευσης, κορύφωσης και εξιλέωσης μέσα στο in-progress σκηνικό τοπίο φθαρτότητας του Πάρι Μέξη, φωτισμένο υποβλητικά από τον Περικλή Μαθιέλλη και υπό τους ήχους του Γιώργου Μαυρίδη.
Ζωή ή θάνατος; Λήθη ή μνήμη; Συγχώρεση ή εκδίκηση; Φως ή σκοτάδι; Το έργο «Σαρμάντζα» είναι μια αρρωστημένη διαδρομή μνήμης και εξαγνισμού, με προφανή ψεγάδια στη δραματουργία του κειμένου, που αντισταθμίζονται, εν μέρει, σκηνοθετικά και ερμηνευτικά.