ΟΙΔΙΠΟΔΑΣ, ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΙ ΟΘΕΛΛΟΣ... ΣΕ ΕΝΑ ΕΡΓΟ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 15/10/2015 13:28
Ένα θεατρικό πάντρεμα του «Οθέλλου» και των «Οιδίποδα-Αντιγόνης», από τους Βαγγέλη Τάτση- Θανάση Σταυρόπουλο, σε σκηνοθεσία Μαρίας Μανώλη.
- Τι είναι το έργο "Αι2 Τραγωδίαι";
Θ.Σ. Πρόκειται για ένα θεατρικό κείμενο σε έμμετρο λόγο, παρωδιακής κατεύθυνσης και κωμικής διάθεσης.
Β.Τ. Είναι ένα θεατρικό πάντρεμα δυο κλασικών κειμένων, του «Οθέλλου» του Σαίξπηρ και των «Οιδίποδα-Αντιγόνης» του Σοφοκλή από την άλλη σε σατιρικό δεκαπεντασύλλαβο μέτρο.
- Πώς συνδέονται μεταξύ τους τα διαφορετικά αυτά τα έργα;
Θ.Σ. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο συνδετικός κρίκος, πέρα από την αρχική μορφή τους ως τραγωδίες, είναι η Κύπρος. Τόσο λόγω της εξέλιξης της ιστορίας του Οθέλλου σε αυτήν, όσο και ως ο γενέθλιος τόπος της θεάς Αφροδίτης. Μιας θεότητας που διατρέχει και εμπλέκεται σε ολόκληρη την ελληνική μυθολογία.
Β.Τ. Η σύνδεσή τους θα μπορούσε να είναι βέβαια και τυχαία. Η τραγικότητα όμως των δυο ηρώων, τους καθιστά οικείους, με ελάχιστες διαφορές, αν και τους χωρίζει η διαφορετικότητα των πολιτισμών που ανήκουν. Τα πρόσωπα αυτά, περνούν σταδιακά από την πλήρη εξουσία με ό,τι αυτό συνεπάγεται, στην ολοκληρωτική τους πτώση μέσα από μια σατρική διάθεση, που σκοπό έχει να αμβλύνει την τραγικότητά τους και να οδηγήσει τους ήρωες σε μια πιο «light» κάθαρση.
- Πώς εμπνευστήκατε την όλη ιστορία;
Θ.Σ. Αρχικά ξεκίνησε ως ένα παιχνίδι, πριν περίπου δέκα χρόνια, όταν διαβάζοντας το κείμενο του Οθέλλου αρχίσαμε να σκαρώνουμε στίχους, ακολουθώντας την ακριβή δράση του έργου. Το όλο όμως, αυτό εγχείρημα έφτασε μέχρι ένα ορισμένο σημείο και σύντομα αποσύρθηκε. Πέρσι το ανασύραμε και διαβάζοντας την μέχρι τότε εργασία μας, ενθουσιαστήκαμε ξανά και αποφασίσαμε να το εξελίξουμε σε κάτι διαφορετικό, με την προσθήκη χαρακτήρων από τα έργα του Σοφοκλή και όχι μόνο.
Β.Τ. Θέλαμε να δώσουμε μια διαφορετική πινελιά, πιο εύθυμη και σατιρική, σε δύο ήρωες που ταλανίζονται από τη ζήλεια, τη μοίρα, τους θεούς και τις κακοδαιμονίες τους, χωρίς να παρεκκλίνουμε από τους δυο αυτούς μύθους. Συνδέσαμε νέα πρόσωπα από το παρόν και το παρελθόν σε τόπους γνωστούς και των δυο ιστοριών και με μεγάλο σεβασμό στα τραγικά κείμενα, μεταφέραμε το δράμα, όχι τόσο στην κωμωδία μα στη διάσταση της σάτιρας. Με «χειρουργικό» τρόπο αφαιρέσαμε το βαρύ μανδύα του τραγικού και «ελαφρύναμε» τις ψυχές τους.
- Η σύγχρονη πραγματικότητα πώς εμπλέκεται μέσα σε αυτό το παιχνίδι;
Θ.Σ. Η παρουσία μιας ομάδας μεταναστών, δρα καταλυτικά στις σχέσεις των ηρώων. Άλλωστε αυτοί οι ίδιοι οι μετανάστες, μέσα από ένα «παιχνίδι» της θεάς Αφροδίτης, καλούνται να ενσαρκώσουν όλους τους ρόλους των δύο αυτών τραγωδιών.
Β.Τ. Η ανάγκη του απλού ανθρώπου από την άλλη να ξεφύγει από αυτά που τον βασανίζουν τον κάνει περισσότερο ικανό να αναγνωρίζει στο πρόσωπο του τη μάσκα του θνητού. Είναι από τη γένεσή του, μια σταθερά που μέσω αυτής, προσπαθεί να παρεκκλίνει, ή να βρίσκει τρόπους να αποφεύγει συνειδητά και ασυνείδητα κομμάτια της προσωπικότητας και της ιστορίας του. Σε αυτόν τον αέναο αγώνα του προς ένα καλύτερο μέλλον, κατ' εκτίμηση του πάντα, συναντιούνται από τον πιο απλό άνθρωπο μέχρι ήρωες και θεοί, που η θέση τους έχει πάντοτε μια πιο ιδιαίτερη προβολή και σημασία. Στην σύγχρονη εποχή η μάχη του ανθρώπου ελάχιστα διαφέρει από εκείνες όπου έχουν καταγραφεί στα δυο έργα. Έτσι το διακύβευμα παραμένει το ίδιο.
- Ποιο είναι το βασικό θέμα που απασχολεί τη δραματουργία σας;
Θ.Σ.- Β.Τ. Η «τραγικότητα» της στιγμής που κάποτε χτυπάει την πόρτα της ζωής ενός ανθρώπου, νομίζω, είναι ένα από τα βασικότερα θέματα που μας έχει απασχολεί σε ό,τι έως τώρα έχουμε γράψει. Είτε κωμωδίες είτε δράματα.
- Μιλήστε μας για τους ρόλους και πώς συνδέονται μεταξύ τους; Υπάρχουν κοινά στοιχεία στους ρόλους που αναλαμβάνει ο κάθε ηθοποιός;
Θ.Σ. Οι τέσσερις βασικοί ρόλοι -Οθέλλος, Δυσδαιμόνα, Ιάγος και Αιμιλία από το έργο του Σαίξπηρ και αυτοί του Οιδίποδα, Ιοκάστης, Αντιγόνης και Τειρεσία από τις τραγωδίες του Σοφοκλή- παρουσιάζονται ταυτόχρονα από τους ίδιους ηθοποιούς επάνω στη σκηνή. Το ίδιο συμβαίνει και με έναν άλλον εμβόλιμο και καταλυτικό ρόλο του Κορυφαίου-Μώμου. Όλοι οι υπόλοιποι υποστηρικτικοί ρόλοι ακολουθούν την ίδια λογική, αυτή των βασικών ρόλων. Αν μπορούσαμε να μιλήσουμε για το ποιο είναι το κοινό και συνδετικό στοιχείο όλων των ρόλων, θα λέγαμε ότι η απουσία από τη σκηνή αρκετών μεταναστών, χαλάει κάποια στιγμή τα σχέδια της Αφροδίτης και μια απόφασή της, αρχίζει να μπερδεύει την όλη ροή της ιστορίας μας.
Β.Τ. Μέσα από ένα διαδοχικό παιχνίδι εναλλαγής διαθέσεων και στάσεων ζωής, οι ίδιοι οι ρόλοι γίνονται στην ουσία ένας. Άλλωστε ο άνθρωπος κρύβει την ίδια ακριβώς στιγμή, μέσα του, έναν ευγενή και ένα μίζερο ανθρωπάριο. Όλοι είμαστε εν δυνάμει βασιλείς και υποτελείς.
- Κύριε Σταυρόπουλε, συμμετέχετε στην παράσταση και ως ηθοποιός. Πώς αισθάνεστε που παίζετε ένα ρόλο που γράψατε εσείς;
Θ.Σ. Σίγουρα αλλιώς είναι όταν αρχίζεις να δημιουργείς έναν χαρακτήρα σε κάποιο κείμενο κι αλλιώς όταν αρχίζεις να τον ενσαρκώνεις. Κυρίως δε, όταν αυτός ή αυτοί οι ρόλοι σου παρουσιάζονται μέσα από την διαφορετική οπτική ενός σκηνοθέτη. Η ματιά της Μαρίας Μανώλη σε ολόκληρο το έργο έδωσε μια τελείως φρέσκια πνοή στο κείμενό μας.
- Πώς βλέπετε την κατάσταση στο θέατρο σήμερα με τις συνθήκες που επικρατούν;
Θ.Σ. Το θέατρο δε θα μπορούσε να ακολουθήσει μια άλλη διαφορετική πορεία από την υπόλοιπη κοινωνία μας. Η διαφορά είναι ότι το θέατρο σήμερα, μεσούσης κρίσης και ανασφάλειας, δημιουργεί κάποιες, έστω και μικρές ευκαιρίες, σε νέους ανθρώπους τόσο σε καλλιτεχνικό όσο και επιχειρηματικό επίπεδο να παρουσιάσουν τις δουλειές τους με περισσότερη άνεση και απενοχοποίηση. Σίγουρα το οικονομικό μέρος μιας παραγωγής απασχολεί πολύ μια μικρή ομάδα, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που η συνεργασία μεταξύ των ανθρώπων βοηθάει πολύ σε αυτόν το τομέα.
Β.Τ. Το θέατρο για ακόμα μια φορά παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο. Σε μέρες όπως αυτές που βιώνουμε που η παιδεία νοσεί λόγο των κοινωνικοπολιτικών αλλαγών και η σαθρή οικονομία έχει κυκλώσει σαν κισσό τα νοικοκυριά, το θέατρο καλείται ακόμα μια φορά να δώσει διεξόδους πνευματικούς και να αναδείξει τις αξίες εκείνες που είναι ικανές να αναζωογονήσουν αφενός και να τέρψουν αφετέρου, δίνοντας ένα ουσιαστικό αλλά κυρίως θετικό πρόσημο στην κοινωνία μας.
- Ένα μεγάλο σας όνειρο;
Θ.Σ. Να μπορώ και να είμαι σε θέση να παρουσιάζω μέσα από τα κείμενά μου τους φόβους μου, τις ανασφάλειές μου, τις ανησυχίες μου και τα όνειρά μου με τον καλύτερο και δημιουργικότερο τρόπο που μπορώ.
Β.Τ. Θα ήθελα μια πιο αξιοκρατική αντιμετώπιση, όχι μόνο σε ένα γενικότερο πλαίσιο πράγμα το οποίο θεωρείται αδιαπραγμάτευτο, αλλά μιλώ ιδιαιτέρως για τον χώρο του θεάτρου. Αποκτώντας πραγματική και όχι σημειολογική γνώση ο άνθρωπος που παράγει μέσα στο θέατρο (από οποιαδήποτε θέση κι αν βρίσκεται) θα μπορέσει έτσι να καταφέρει το αυτονόητο.
- Τι άλλο ετοιμάζετε για το χειμώνα;
Θ.Σ. Θα θέλαμε να επαναλάβουμε το «Αχ….Γριές Καταστάσεις» μια bar-theater παράσταση, αλλά είναι ακόμα υπό διερεύνηση το πού, το πως και κυρίως το πότε.
Β.Τ. Το «Αι2 Τραγωδίαι» υπήρξε μια δουλειά πολύ απαιτητική και λεπτομερής. Ο χρόνος περιορισμένος και συγκεκριμένος. Όταν αυτή η δουλειά τελεσφορήσει και παρουσιαστεί στο κοινό, θα ανακοινώσουμε την επόμενη κίνησή μας. Δουλεύουμε με πρόγραμμα και σχέδιο (ακούγεται κάπως νεοπολιτικό αυτό, αλλά δεν είναι έτσι, πιστέψτε με) και σύντομα πιστεύουμε ότι θα έχουμε την ευκαιρία να δείξουμε την νέα μας δουλειά. Ίσως η επανάληψη του «Αχ….Γριές Καταστάσεις» όπως είπε και ο Θανάσης, να ήταν μια επόμενη κίνηση, αλλά αυτήν επιτρέψτε μας να μην τη θεωρήσουμε ως κάτι καινούργιο, μιας και έχει ήδη παρουσιαστεί στο κοινό.