Ο ΤΥΧΑΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ
- Ημερομηνία: Πέμπτη, 02/12/2021 13:11
Τέλη του 1969, μία βόμβα μεγάλης ισχύος εξερράγη στην Πιάτσα Φοντάνα, στο κτίριο της Αγροτικής Τράπεζας, στο κέντρο του Μιλάνου. Από τη βομβιστική επίθεση, που πραγματοποιήθηκε από ακροδεξιούς, 17 άτομα έχασαν τη ζωή τους και 88 τραυματίστηκαν. Το ιταλικό κράτος απέδωσε την ευθύνη στο αναρχικό κίνημα και συνέλαβε τον αναρχικό εργάτη σιδηροδρόμων, Τζουζέπε Πινέλι, ο οποίος οδηγήθηκε στο αστυνομικό τμήμα και κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες εκπαραθυρώθηκε από τον 6ο όροφο. Ο θάνατός του χαρακτηρίστηκε, απλά, «τυχαίος». Το 1970, ο δαιμόνιος δραματουργός - σχολιαστής της πραγματικότητας, αλλά και των ανθρώπινων ηθών, πράξεων, συμπεριφορών και ελαττωμάτων, Ντάριο Φο (Dario Fo), βασιζόμενος στην τρομοκρατική επίθεση -και τις σχετικές με αυτήν έρευνες και επιρροές- έγραψε την αριστουργηματικά φαρσική, καυστικότατα καταγγελτική σάτιρα, εξαπολύοντας μύδρους κατά της ηλιθιότητας, της βίας, της αυθαιρεσίας της κρατικής εξουσίας, των χαλκευμένων ψευδών και της σκόπιμα «τυφλής» δικαιοσύνης της, με τον τίτλο «Ο ΤΥΧΑΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ».
Πρόκειται για μια ανελέητη σάτιρα της εξουσίας, με το γνωστό τρελό χιούμορ του Φο, που δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Ένας σχιζοφρενής ύποπτος, που τρελαίνεται να υποδύεται ρόλους, συλλαμβάνεται, οδηγείται στην Ασφάλεια για ανάκριση, αλλά τους κάνει όλους μαλλιά κουβάρια. Με τις αλλεπάλληλες μεταμφιέσεις του, αναστατώνει τους ασφαλίτες και από κατηγορούμενος γίνεται ανακριτής και κατήγορος του παραλογισμού, της γελοιότητας και των ειδεχθών εγκλημάτων της πολιτικής, νομικής, αστυνομικής και δικαστικής εξουσίας. Οι «υφιστάμενοί» του αστυνομικοί, τρομοκρατημένοι, γίνονται έρμαια της εξυπνάδας και της φαντασίας του «τρελού» με κωμικοτραγικά αποτελέσματα. Από άγριοι και βλοσυροί, μεταμορφώνονται σιγά-σιγά σε αξιοθρήνητα ανθρωπάκια που αλληλοκατηγορούνται, ενώ είναι έτοιμοι να «εκπαραθυρωθούν» κι αυτοί... Ο κατήφορος δεν έχει τέλος μέσα σε αυτές τις δύο ώρες.
Ο Γιάννης Κακλέας επεξεργάζεται δραματικά το έργο και στήνει μία δαιμονικά «λοξή» παράσταση, καυστική, σατιρική, επίκαιρη, διαχρονική, ένα σύγχρονο, φρέσκο μουσικό και στιχουργικό brainstorming με ενέργεια, παλμό, ροή, παρεΐστικη διάθεση και χιούμορ. Δεν φοβάται να ρισκάρει, μεταπλάθει το ρευστό υλικό του Φο, χωρίς να κάνει εκπτώσεις, δίχως να αφαιρεί τίποτα από την ουσία του. Αντιθέτως, σπέρνει τον σπόρο ακέραιο σε ανήσυχα ή εφησυχασμένα μυαλά. Ο θεατής γελάει προβληματιζόμενος και προβληματίζεται γελώντας. Ο τραγέλαφος της εξουσίας μέσα από την ανθρώπινη ματιά και την φωνή ενός «τρελού» παλιάτσου, ενός σαλτιμπάγκου που ανακαλύπτει ένα μικρόφωνο και αφηγείται την τραγωδία της ζωής με πολύ αστείο τρόπο. Μεταστρέφει τον πόνο σε λόγια, τραγούδια, γέλιο, χαρά και όσα λέει έχουν στόχο να ξεσκεπάσουν την αυθαιρεσία με τρόπο μαγικό. Η στρατηγική της έντασης και του αποπροσανατολισμού επιτυγχάνεται με φωνές και καπνούς, μέσω της λειτουργικής, συμβολικής σκηνογραφίας, που επιμελείται ο Γιάννης Κακλέας και η Ηλένια Δουλαδίρη, των ενδεικτικών κοστουμιών της προαναφερθείσης, των καλαίσθητων φωτισμών της Στέλλας Κάλτσου και της ακριβούς κινησιολογικής διδασκαλίας της Αγγελικής Τρομπούκη.
Κομβικό ρόλο στην παράσταση, έχει η ξεσηκωτική ζωντανή μουσική σύνθεση του Βάιου Πράπα σε στίχους του Πάνου Βλάχου. Τραγούδια διαφορετικών ειδών, με διαφορετική χροιά δένουν αρμονικά με το ειρωνικό και σατιρικό ύφος της θεατρικής συνθήκης.
Ο λόγος, η έκφραση και η κίνηση των ηθοποιών τελειοποιούν το πλαίσιο δράσης σε ένα περιβάλλον παιχνιδιού.
One man show αποδεικνύεται η ερμηνεία του Πάνου Βλάχου σε ρόλο – πρόκληση. Καθηλωτικός, με την αμεσότητα, τη σατιριτική αιχμηρότητα και την κλοουνίστικη ελαφράδα του αρχετυπικού γελωτοποιού της ιστορίας, δείχνει απλόχερα την έκταση των υποκριτικών, μουσικοκινητικών του ικανοτήτων και εντυπωσιάζει. Ο χαρακτήρας του κατακεραυνώνει τη δικαστική, την εκκλησιαστική, την πολιτική εξουσία με γλώσσα που τσακίζει κόκκαλα.
Ο Φοίβος Ριμένας, ο Θοδωρής Σκυφτούλης, η Ιφιγένεια Αστεριάδη, ο Κωνσταντίνος Μαγκλάρας και ο Στέλιος Πέτσος κινούνται με τέτοια ενάργεια, ευθυβολία και σκηνική αυτοτέλεια, που εξελίσσουν την πλοκή με τον ιλιγγιώδη ρυθμό της υπόκρισής τους.
«Ο ΤΥΧΑΙΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΑΝΑΡΧΙΚΟΥ», μία παράσταση εκρηκτική σαν βόμβα, καυτηριάζει τα παχιά λόγια και καγχάζει με κροκοδείλια δάκρυα. Ίσως, επειδή οι βίαιες αιματοχυσίες και τα μεγάλα σκάνδαλα εξακολουθούν να υφίστανται σε βάρος του ανυποψίαστου πολίτη. Ο Ντάριο Φο, πάντως, θα χαμογελούσε, σίγουρα, με αυτήν την εκδοχή της παράστασης - πρότυπο σύγχρονου θεάτρου.