«ΑΙΑΥΤΟΣ» | ΚΡΙΤΙΚΗ
- Ημερομηνία: Παρασκευή, 21/02/2025 20:35
Ο Αίας έχει θυμώσει, γιατί θεωρεί ότι άδικα δεν του αποδόθηκαν τα όπλα του Αχιλλέα και, μανιασμένος κυρίως με τους Ατρείδες και τον Οδυσσέα, αποφασίζει να τους σκοτώσει. Η Αθηνά, όμως, του σκοτίζει το μυαλό, έτσι ώστε αυτός να επιτεθεί στα κοπάδια του στρατοπέδου, νομίζοντας πως εφορμά εναντίον των εχθρών του. Όταν συνέρχεται και καταλαβαίνει τι έκανε, θεωρεί ότι ντροπιάστηκε και αποφασίζει να δώσει τέρμα στη ζωή του. Ούτε η σύζυγός του, Τέκμησσα, ούτε ο αδερφός του, Τεύκρος, καταφέρνουν να τον μεταπείσουν. Μετά την αυτοχειρία του ήρωα, ο Μενέλαος και ο Αγαμέμνων διατάζουν να μείνει άταφη η σορός του, παρά τις έντονες διαμαρτυρίες και απειλές του Τεύκρου. Ο Οδυσσέας, όμως, δίνει τη λύση παρεμβαίνοντας και συμβουλεύοντας τον Αγαμέμνονα να επιτρέψει την ταφή, όπως ήταν το δίκαιο.
Αυτή είναι η παλαιότερη από τις επτά σωζόμενες αρχαίες τραγωδίες του Σοφοκλή και μέρος της τριλογίας Αίας – Τεύκρος – Ευρυσάκης, που παρουσιάστηκε στο τέλος της δεκαετίας του 440 π.Χ.
Ο Δημήτρης Δημητριάδης μεταπλάθει τη δομή της σοφόκλειας τραγωδίας και δημιουργεί το θεατρικό έργο «Αιαυτός», όπου ο αντι-ήρωας Αίας δεν προτίθεται να αυτοκτονήσει, παρά τις πιέσεις που δέχεται από τον Αγαμέμνονα, τον Μενέλαο και τον Οδυσσέα, οι οποίοι απαιτούν την αυτοχειρία του ως παραδειγματική τιμωρία για την αιμοσταγή πράξη του. Δίνει, ωστόσο, βήμα ο συγγραφέας στον Τεύκτρο και την Τέκμησσα, που αντιτίθενται με σθένος στις διαταγές των αρχηγών των Αχαιών. Μόλις ο Αίας συνέρχεται από τη θεϊκή μανία, επιθυμεί να απαλλαχτεί από το αρχέτυπο του ένδοξου παρελθόντος, επιχειρώντας βουτιά στα άδυτα της ανθρώπινης φύσης του, του «Αιαυτού» του. Αποζητά διακαώς την φυγή στη νέα του ταυτότητα, απαλλαγμένη, πλέον, από πολιτισμικά φορτία και ιδεώδη. Η νέα στάση ζωής βρίσκει αντίθετη την Ασιάτισσα Τέκμησσα, την πιστή του σύζυγο, η οποία τον σκοτώνει με το σπαθί του και έπειτα αυτοκτονεί.
Ο Χάρης Φραγκούλης παραδίδει μια μυσταγωγική συνθήκη για την ενδοσκόπηση, την εσωτερική ζύμωση του εαυτού. Το πόνημά του, εικαστικό και ρεαλιστικά ωμό, με την αρωγή της Ελίνας Λούκου στα εξαίσια κοστούμια και το συμβολικό σκηνικό, του Νίκου Βλασσόπουλου στους «ομιλητικούς» φωτισμούς και του Κορνήλιου Σελαμσή στην καταλυτική μουσική.
Εργώδης η εναλλαγή ρόλων από τους χαρισματικούς ηθοποιούς, Ανδρέα Κωνσταντίνου και Γιάννη Παπαδόπουλο, οι οποίοι δεξιοτεχνικά στον τόνο, την κίνηση και την έκφραση, συμπορεύονται και αλληλοεπιδρούν.
«ΑΙΑΥΤΟΣ», ένα έργο για δύο πρόσωπα, μία παράσταση κάθαρσης, μία παράσταση ανάταση ψυχής.